Voorzitter Piet Vanthemsche

“De voedselbanken moeten hun cruciale rol kunnen blijven waarmaken tijdens deze moeilijke jaren.”

Piet Vanthemsche is velen welbekend. Als voormalig kabinetslid bij het Ministerie van Landbouw, ex-voorzitter van de Belgische Boerenbond en ex-bestuurder van het FAVV heeft hij toegang tot zowat alle schakels in de voedingsindustrie. Dat maakt hem de ideale man om bruggen te bouwen voor de Belgische Voedselbanken, wat hij sinds 2018 met veel overtuiging doet. We spraken hem over zijn voorzitterschap en de cruciale rol van de voedselbanken.

Voorzitter worden van de Belgische Federatie van Voedselbanken was voor u een nieuw engagement. Waarom vindt u dit initiatief zo waardevol? 

De Voedselbanken hebben een heel belangrijke maatschappelijke missie: het bestrijden van armoede en voedselverlies. We helpen mensen om hun weg terug te vinden in de maatschappij, en gaan tegelijk de verspilling van voedsel tegen.

Daarnaast zijn we een vrijwilligersorganisatie, bevolkt door mensen die iets willen teruggeven aan de maatschappij. Zo een grote organisatie die bijna uitsluitend op vrijwilligers draait, daar heb ik veel bewondering voor. Duizenden vrijwilligers zijn wekelijks in de weer met de opslag en verdeling van het voedsel. Ook ik ben, net als alle bestuurders, een vrijwilliger. In mijn gemeente Lennik heb ik ook een vzw opgericht om samen met vrienden deel te nemen aan de voedselbedeling.

We zien de laatste tijd helaas een grote toename van het aantal mensen dat noodgedwongen voedselhulp nodig heeft. Dit maatschappelijk engagement is dus enorm belangrijk. 

Wat houdt uw voorzitterschap allemaal in?

Als voorzitter van de raad van bestuur leid ik de bestuursvergaderingen. Dat bestuur bestaat uit vertegenwoordigers van de 9 Regionale Voedselbanken, die samen de Federatie vormen. Ik overleg ook wekelijks met de gedelegeerd bestuurder en bepaal mee de strategische koers. 

Daarnaast behoud ik de connectie met de politiek en andere maatschappelijke stakeholders. We bezoeken ministers en brengen de armoedeproblematiek onder de aandacht, zodat die op de politieke agenda blijft. 

Nog nooit hadden zoveel mensen steun nodig als in 2022. Hoe kijkt u naar de komende jaren? 

Er heerst veel onzekerheid en angst bij de mensen over wat er ons te wachten staat, maar ik weiger om aan doemdenken te doen. Toch staan we voor een flinke uitdaging. Het aantal hulpbehoevenden zal volgens mij nog enkele jaren stijgen. Het leven wordt duurder, de prijs van energie en voeding stijgt en we maken een economische recessie door. Het is cruciaal dat de voedselbanken hun rol kunnen blijven waarmaken tijdens deze moeilijke jaren.

Kunnen de voedselbanken die stijging van het aantal hulpbehoevenden zomaar aan? 

Het is een uitdaging om de bevoorrading goed draaiende te houden. Bevoorrading gebeurt deels door de overheid - als deel van een Europees voedselprogramma – en deels door de voedingsindustrie. Daar zien we het aantal schenkingen van voedsel verminderen, door de huidige marktsituatie. 

Daarom zetten we een campagne op poten naar de voedingsindustrie toe. We brengen er de Voedselbanken meer onder de aandacht als goed doel, zodat de bevoorrading breder wordt gedragen. Want daar ligt onze grootste uitdaging: voldoende kwaliteitsvol voedsel garanderen aan mensen in tijdelijke nood, dus de bevoorrading van de lokale voedselverdeelpunten waarborgen. Als Federatie zijn wij vooral een groot logistiek platform in de tweede lijn. De eerste lijn wordt gevormd door meer dan 650 lokale verenigingen die voedsel en andere steun bieden aan mensen in nood.

Waarom zijn financiële donaties eveneens belangrijk? 

We krijgen weinig subsidies en worden vooral gedragen door giften van burgers. Het is ongelooflijk hoeveel mensen – duizenden – kleine giften doen. Zij maken de Voedselbanken mogelijk. Ook tijdens corona zagen we een enorme golf van steun. De maatschappelijke solidariteit van de Belgen is heel groot. 

Hoe wilt u de Voedselbanken tijdens uw voorzitterschap nog zien groeien? 

We willen onze werking meer professionaliseren. Wij werken met donaties uit de voedingsindustrie en geld dat de burgers ons toevertrouwen. Ik vind het uitermate belangrijk dat daar verantwoordelijk, transparant en professioneel mee wordt omgesprongen. De mensen moeten erop kunnen rekenen dat hun giften goed worden ingezet voor het doel waartoe ze bestemd zijn. 

Daarnaast willen we ook jongere mensen mobiliseren in het vrijwilligerswerk, maar dat is natuurlijk niet evident. Gepensioneerden hebben nu eenmaal meer vrije tijd dan werkende ouders met kinderen. Toch proberen we hen warm te maken. Een engagement moet immers niet groot te zijn en de vraag naar vrijwilligers is vooral lokaal. Je moet dus niet ver van huis. We zullen in de toekomst ook de jeugdbewegingen aanspreken. 

Armoede is een structureel probleem. Wat verwachten jullie van de overheid? 

De werking van de voedselbanken is complementair aan de inspanningen van de overheid, die uiteraard moet blijven zoeken naar oplossingen voor structurele armoede.

Onze overheden werken aan een zo groot mogelijk sociaal vangnet, denk maar aan de minimumlonen, uitkeringen, sociale tarieven voor energie, … België is vrij uniek in dat opzicht. Toch vallen er nog mensen uit de boot. Dat zijn geen ‘profiteurs’, maar vooral werkende mensen die tegenslag kennen. Door ziekte, een echtscheiding of de hoge energieprijzen kunnen ze de eindjes niet aan elkaar knopen. Die mensen moeten geholpen worden. 

Het werk van de overheid en van vrijwilligers vormt doorheen de maatschappij een belangrijke synergie. Waar het de overheid aan mensen en middelen ontbreekt, brengt vrijwilligerswerk versterking. Dat is geen ouderwetse liefdadigheid, maar maatschappelijke solidariteit. 

terug naar overzicht