Stefaan Verhelst, begunstigde én vrijwilliger bij de Voedselbanken

Stefaan Verhelst heeft al heel wat meegemaakt. Sinds zijn vrijlating uit de gevangenis leeft hij met een handicap en een schuldenberg die hij de rest van zijn leven moet afbetalen. Toch blijft hij niet bij de pakken zitten. “Wie uit de gevangenis komt, krijgt een stempel. Daar kan ik mee leven, ik had beter moeten weten. Maar dat belet me niet om mijn dagen positief te maken.” 

Zijn energie put hij uit vrijwilligerswerk. Al in de gevangenis werd hij via een programma voor maatschappelijke re-integratie geïntroduceerd bij Enchanté, een organisatie die van solidariteit een evidentie wil maken. Het is niet voor iedereen vanzelfsprekend om deel uit te maken van het sociale verkeer in een stad of wijk. Eén van hun projecten is Hartelijke Plekken, een netwerk van handelaars waar iedereen zich welkom voelt en zorg draagt voor elkaar. Stefaan is er nog steeds actief als vrijwilliger.

Al vier jaar komt hij ook bij Open Plaats - een van onze aangesloten lokale verenigingen in Gent. Ook daar is hij sinds kort aan de slag als vrijwilliger. “Je doet zinvol werk en blijft sociaal en actief, dat is voor mij cruciaal. Als vrijwilliger help ik niet alleen de anderen, maar ook mezelf. Zonder dit werk zou ik te veel piekeren en denken aan de rugpijn. Dan schuilt een depressie om de hoek.”

Van de regen in de drup

Geboren en getogen als boerenzoon in de Far West van West-Vlaanderen - zoals hij Roesbrugge-Haringe omschrijft - had Stefaan een mooie jeugd. Maar er was weinig te doen en rond zijn 14e liep het fout. ‘De jongeren hadden niks omhanden in het dorp, we speelden darts en logeerden bij elkaar. In onze tienertijd begon er drugs te circuleren. Wij hadden weinig zakgeld, dus probeerde ik er wat van door te verkopen. Zo belandde ik op het slechte pad - ondanks het feit dat ik mijn studies als kok en bio-ingenieurswetenschappen heb afgemaakt.” 

Stefaan belandde 10 jaar in de cel, een harde leerschool. Temeer omdat een zwaar ongeval hem werkonbekwaam maakte. “Een kar van de loskade kwam op mij terecht en brak mijn rug. Ik bracht een jaar door op de ziekenboeg in Brugge, maar het herstelt nooit meer helemaal. Toen ik vrijkwam in 2018 was ik dan ook volledig afhankelijk van de hulp van anderen.

De job en de woonst die mijn tante voor me had gevonden, waren geen optie meer door mijn invaliditeit. Na omzwervingen in het opvangcentrum en een woning van ‘Leegstand Gent’, vond ik via mijn OCMW-assistente eindelijk mijn kleine studio in de Brugse Poort. Daar kan ik ook rekenen op voedselsteun en het netwerk van Open Plaats.”

Samen bergen verzetten 

“Hier worden echt bergen verzet om mensen in nood te helpen; er wordt meer dan alleen voedsel uitgedeeld. We koken regelmatig samen, soms is er een kapper, of komt er een pro-Deoadvocaat of iemand van Digipunt om te antwoorden op onze vragen. We drinken samen koffie of soep en helpen elkaar met administratie of het vinden van hulp voor andere problemen. We zijn een netwerk van vrienden.

Als vrijwilliger kijk ik ook altijd uit naar nieuwe mensen. Die hebben meestal veel schroom om hier te komen. Die drempel vind ik heel erg, want door voedselhulp uit schaamte uit te stellen kom je in veel diepere schulden terecht. Daarom deel ik mijn verhaal graag. Als één persoon in armoede daardoor zijn of haar weg vindt naar een lokale aangesloten vereniging, dan is mijn missie geslaagd.” 

Door de crisis kunnen steeds meer mensen de eindjes niet meer aan elkaar knopen, ook in Gent. “In één knip word je dakloos, maar het duurt lang om er weer bovenop te raken. In zo’n moeilijke periode is gezond eten cruciaal.”