Marc Mertens, gedelegeerd bestuurder van de Belgische Federatie van Voedselbanken

Dat Marc Mertens de nieuwe gedelegeerd bestuurder van de Belgische Federatie van Voedselbanken zou worden, lag al een tijdje vast. Maar zijn vervroegde start in november 2023 was onvoorzien. Toen moest de vereniging met pijn in het hart onverwacht afscheid nemen van Jozef Mottar. Het werd even zoeken, maar vandaag staat Marc stevig in de bestuurdersschoenen. Tijd voor een gesprek.

Als bestuurder is Marc niet aan zijn proefstuk toe. Na zijn financiële studies groeide hij snel door naar een leidinggevende functie in de kabelsector. Bij een Franse multinational bouwde Marc 30 jaar lang een divisie uit als lid van het leidinggevend kader. 

“Hoewel ik een internationale carrière had en in een recordaantal hotels sliep, heb ik nooit echt gereisd. Zo was ik 15 keer in China, maar heb ik nog nooit de Chinese Muur gezien. Daarom wilde ik na mijn carrière reizen, maar ook mijn capaciteiten inzetten in dienst van de maatschappij.

De drang om te reizen heb ik gekanaliseerd door een opleiding te volgen tot reisleider. Ik begeleid nu regelmatig reizen in kleine groep door Australië, Ierland, Japan, de Amerikaanse Westkust en meer.

Dat koppel ik aan een engagement voor de Voedselbanken. De strijd tegen armoede vind ik een absolute prioriteit, en de Voedselbanken nemen daarin heel concreet actie. Elke euro die je schenkt gaat bijna volledig naar onze doelstellingen, want de organisatie wordt hoofdzakelijk door vrijwilligers gerund. Hier kan ik mijn leidinggevende capaciteiten nuttig en positief inzetten. 

Meer dan 400 000 Belgen in nood

Sinds ik hier actief ben is de Voedselbank – helaas – gigantisch gegroeid. Het was dan ook geen normale periode. Ik startte in november 2019 als penningmeester, en in maart 2020 brak de COVID-pandemie los. Dat had voor onze werking groet gevolgen. Enerzijds werd door de hamsterwoede onze aanvoer ernstig beperkt en konden we onze banken moeilijk openhouden, omdat het grootste gedeelte van  onze vrijwilligers tot de risicogroep behoorden. Anderzijds werden we overspoeld door nieuwe aanvragen voor hulp door de enorme economische werkloosheid die er toen heerste. Gelukkig konden we ook rekenen op een golf van solidariteit via financiële giften van bedrijven, particulieren en de overheid.  Dat stelde onze in staat om voedsel aan te kopen; iets wat in  het hele bestaan van de Voedselbanken nog nooit was gebeurd.  Daarna kwam de oorlog in Oekraïne met de energiecrisis, die de inflatie aanwakkerde en de winkelkar fors duurder maakte. Dit zorgde op zijn beurt voor  een sterke stijging van het aantal mensen die een beroep op ons moesten doen.

De recente daling van de energieprijzen heeft nog niet geleid tot een daling van het aantal mensen in nood, want het heeft geen effect op de armste mensen. Zij betalen nu net meer voor hun energie, nadat hun steunpakketten zijn weggevallen. Daarnaast wordt die daling nog steeds niet doorgerekend in de meeste voedselprijzen. 

Zo’n 214 000 mensen kloppen bij ons aan voor steun – dat is iets meer dan de helft van alle Belgen die voedselsteun nodig heeft. Via OCMW’s en verenigingen die niet bij ons zijn aangesloten, zoals het Rode Kruis, ontvangen bijna nog eens zoveel mensen voedselhulp. In totaal gaat het dus over zo’n 400 000 Belgen. Het wordt steeds moeilijker om voldoende voedsel te garanderen voor deze mensen in nood.

4 maaltijden per week

Hoewel het risico op armoede daalt in ons land, loopt 18,6% van de Belgische bevolking een risico om in armoede te belanden volgens de Europese definitie van de armoedegrens. Het betreft mensen die bij een tegenvaller zoals een crisis heel makkelijk onder de armoedegrens tuimelen en onze hulp nodig hebben.

In tegenstelling tot wat sommigen denken, voorzien wij kwetsbare mensen niet in hun volledige voedingsbehoefte. Zij moeten de meeste maaltijden zelf betalen met hun extreem beperkte budget. Wij zorgen vooreen bijdrage in hun totale voedselbehoefte en verlichten op die manier een deel van de zorgen. Maar door de stijging van het aantal begunstigden en de stagnatie van het aanbod, daalde het aantal maaltijden dat we kunnen doneren van 5 naar 4 per week. Dat cijfer wil ik tijdens mijn bestuurderschap toch echt weer zien stijgen. Daarnaast wil ik ook verder inzetten op een evenwichtige nutritionele waarde van de voeding die we verdelen, door gezonde voeding aan te kopen. Dat dan legt dan weer wel een druk op onze eigen budgetten.

Om deze doelstellingen te halen, is er nog veel geld en voedsel nodig. We krijgen geen structurele subsidies en ook de bijdrage van het Europees Fonds, onze belangrijkste bron, wordt vanaf 2026 een pak minder. We stuurden daarom naar aanleiding van de verkiezingen een memorandum naar de verschillende politieke partijenwaarin we onze eisen en bezorgdheden naar voren brengen. Het blijft bang afwachten wat de nieuwe regering hierover beslist.

Ook de voedselschenkingen vanuit de industrie staan onder druk. Bedrijven produceren efficiënter, en de overschotten die er wel zijn, worden meer verkocht aan commerciële spelers. Het wordt dus  volop zoeken naar extra middelen, partners en voedselleveranciers.

Er wachten ons nog heel wat uitdagingen. Gelukkig kan ik rekenen op meer dan 400 gedreven vrijwilligers in de Federatie en de 9 Voedselbanken verspreid over heel België. Zij kunnen dan weer op hun beurt  rekenen op de duizenden vrijwilligers in de 673 aangesloten verenigingen om het voedsel tot bij onze klanten te brengen. 

De Voedselbanken steunen? Dat kan met een gift!

terug naar overzicht